काठमाडौं। लुम्बिनी प्रदेश गौरव आयोजना झुम्सा–चरङ्गे सडक अलपत्र परेको छ। पाँच वर्ष बितिसक्दा समेत लुम्बिनी प्रदेश गौरव आयोजना झुम्सा–चरङ्गे सडक सम्पन्न हुन नसक्दा आयोजना अलपत्र बनेको हो।
दुई वर्षमा सक्ने गरीे सिद्धबाबा सडकको विकल्पको रुपमा निर्माण थालिएको झुम्सा–चरङ्गे सडक अहिलेसम्म पनि निर्माण सम्पन्न हुन नसक्दा स्थानीयहरु समस्यामा परेका छन्। सडक खनेका कारण कतिपय जमिन भासिएको र पहिरो जाने गरेको स्थानीयहरुको गुनासो छ।
चुरे क्षेत्रको सम्भाव्यता अध्ययन बिना सडक खन्दा, चुरेमा सडक बनाउने तरिका नमिल्दा र टुक्रे बजेट विनियोजन हुँदा लुम्बिनी प्रदेश सरकारले सडक निर्माणको कामलाई गति दिन नसकेको स्थानीहरुको भनाइ छ।
लुम्बिनी प्रदेश सरकारको गौरव आयोजनाअन्तर्गत रहेको यो सडकका लागि तत्कालिन मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेलले प्रदेश स्थापनाको पहिलो वर्षबाट नै बजेट विनियोजन गर्नुभएको भएपनि अहिले सो सडक अलपत्र बनेको छ।
तिनाउ गाउँपालिका–५, ज्यामिरेका स्थानीय राजकुमारी विकले काम मन्द गतिमा चल्दा मृत्यु मार्गको रुपमा रहेको सिद्धार्थ राजमार्गको बुटवल–पाल्पा सडक खण्डको सिद्धबाबा क्षेत्रले नागरिकलाई पिरोल्ने गरेको बताए।
वर्षेनी ढुङ्गगासहितको पहिरोले जनधनको क्षति व्योहोर्न बाध्य यात्रुलाई वैकल्पिक सडक सञ्चालन हुनेभन्दा खुशी लागेको भए पनि पाँच वर्षको अवधिसम्म पनि सडक निर्माण पूरा नहुँदा दुःख लागेको उहाँको भनाइ छ। उनले सडक निर्माण पूरा गर्न नसक्दा कतिपय सवारी चालक र स्थानीयको ज्यान गएको बताए।
अर्का स्थानीय गोविन्द विकले बाटो बनाउन थालेको पाँच वर्ष पूरा भए पनि काम नसकिएको बताए। विभिन्न खोलाहरुमा मोटरेबल पुल बनिसकेको र पहाडको ठाउँ भएकोले माटो बगिरहेको छ। त्यस्तै, अर्का स्थानीय बाटोको सुधार भइरहे पनि लामो समयसम्म निर्माण पूरा नहुँदा स्थानीयले दुःख पाएको बताए।
काममा सुधार देखिएपनि कहिलेसम्म निर्माण पूरा हुन्छ भन्ने कुराको स्पष्टता नरहेको उहाँले उल्लेख गर्नुभयो ।सडक खनेका कारण पहिरो जाने र जमिन भासिने गरेको उनको भनाइ छ।
सडक पूर्वाधार कार्यलय पाल्पाकाअनुसार सडक निर्माणको क्रममा कमजोर भूभागको आँकलन नगरिदा वर्षेनी पहिरोको समस्या थपिँदै गएको छ। सडक पूर्वाधार कार्यालय पाल्पाका प्रमुख अरुण गुप्ताले चुरे क्षेत्र भएका कारण पहिरोको समस्या बढ्दै गइरहेकोले काम समयमै सकिन समस्या भएको बताए। सडक निर्माणमा पहिरो बाधक भएकोले पहिरोको समाधान अहिलेसम्म नपाइएको उनको भनाइ छ।
भुगोलको विषयमा सम्भाव्यता अध्यनबिना चुरे पहाडमा निर्माण थालिनु, मेसिनको प्रयोग हुनु, जस्ता कारणले सरकारको लगानीले सार्थकता पाउनसक्ने अवस्था कम रहेको स्थानीयहरुको गुनासो छ।
चुरे आफैँमा कमजोर पहाड भएकोले कमजोर पहाडमा ठूला मेसिनको प्रयोग गरी सडक निर्माण भएपछि यस क्षेत्रको वन जङ्गल मात्र नभई मानवीय बस्तीसम्म पहिरोको उच्च जोखिममा परेको छ। यस खण्डको झण्डै दश किलोमिटर कमजोर भूभागका कारण पहिरोको उच्च जोखिम छ।
जोखिमयुक्त सडकको वैकल्पिक सडक भनिएपनी पर्याप्त अध्ययन बिना नै सडक निर्माण थालिँदा अहिलेको अवस्था सिर्जन भएको स्थानीयहरु बताउँछन्।
जिल्ला समन्वय समितिको स्थानीय स्रोत र साधन प्रयोग गरेर ट्याक खोलिएको सडकलाई लुम्बिनी प्रदेश सरकारले सिद्धबाबा सडकको वैकल्पिक मार्गको रुपमा प्रयोग गर्न ३० करोड बढी रकम खर्चिएको छ।
वि.सं.२०७५ सालमै प्रदेश सरकारले यो सडकका लागि १० करोड रुपियाँ छुट्टयाएको थियो। त्यस्तै, पाल्पाका सबै स्थानीय तहले पाँचदेखि ३० लाख रुपियाँसम्म विनियोजन गरेको थियो। जिल्ला समन्वय समिति पाल्पाले ट्याक खोल्ने बेलामा नै एक करोड छुट्टयाएको थियो।
लुम्बिनी प्रदेश सरकारले आर्थिक वर्ष २०७९।०८० को बजेटमा यो सडकका लागि पुनः सात करोड १६ लाख ५० हजार रकम विनियोजन गरेको छ। गोरखापत्र
